ΚΕΙΜΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ

ΕΠΙ-ΣΚΕΨΕΙΣ:

19 Απριλίου 2008

Τουρκοβούνια ή Αγχεσμός.

Γοητευτικοί μύθοι και παραδόσεις μας ταξιδεύουν στην εποχή που
ο λόφος των Τουρκοβουνίων, ντυμένος στο πράσινο κρατούσε στην αγκαλιά του το άγαλμα του Αγχέσμιου Δία

Τούτο το μικρό βουναλάκι, που στη ράχη του ακουμπάει το Γαλάτσι και κατά το Στράβωνα διαιρεί την Αττική πεδιάδα στα δύο, έχει μια όμορφη ιστορία, ανακατωμένη με την παράδοση και το θρύλο, που αξίζει να την ξέρουμε.
Το όνομά του στην αρχαιότητα ήταν ΑΓΧΕΣΜΟΣ και στην κορφή του είχε άγαλμα του Δία, καιρικού θεού.
Ο Αγχεσμός, λοιπόν, ξεκινούσε από την Πεντέλη και μονοκόμματα κατέληγε στην Ακρόπολη. Γεωλογικές αναστατώσεις τον χώρισαν στα τρία μέρη. Τουρκοβούνια - Λυκαβηττός - Ακρόπολη. Τούτο το φαινόμενο δίνεται μέσα από το μύθο ως εξής.

Όταν η Αθηνά στην πάλη της με τον Ποσειδώνα πήρε την Αθήνα στην προστασία της, αποφάσισε να την οχυρώσει. Ανέβαινε στα Τουρκοβούνια, έκοβε τεράστιους βράχους για να φτιάξει τα τείχη - τα κυκλώπεια τείχη -, υπολείμματα των οποίων και σήμερα φαίνονται. Ένα πρωινό, κι ενώ κουβαλούσε έναν τεράστιο βράχο, την προλαβαίνει αγγελιοφόρος και της φέρνει το κακό μαντάτο. Η Έρση και η Άγλαυρος που είχαν οριστεί να φυλάνε το πιθάρι, μέσα στο οποίο η Αθηνά είχε κλείσει τον Εριχθόνιο-το ριζικό της πόλης - τον ελευθέρωσαν. Η Αθηνά σάστισε, ο βράχος της έφυγε από τα χέρια κι έπεσε μπροστά της, σχηματίζοντας το Λυκαβηττό.

Στα Τουρκοβούνια είχε το στέκι του ο Βοριάς, που είχε το βασίλειό του στη Θράκη και που έρχονταν εδώ για ν’ αναπαυθεί. Μια ηλιόλουστη μέρα βλέπει στον Ιλισσό την κόρη του Κέκροπα, την Ωριθίενα, που έκανε το μπάνιο της. Του “γέμισε το μάτι”, όπως θα λέγαμε σήμερα, την άρπαξε, την έφερε στα Τουρκοβούνια, την παντρεύτηκε κι έφυγαν για τη Θράκη. Έτσι, ο Βοριάς λατρεύτηκε ως Θεός στην Αθήνα και μια που τον θεωρούσαν γαμβρό τους, του έστησαν βωμό. Όταν η ναυτική δύναμη των συμμάχων συγκεντρώθηκε στην Αυλίδα και περίμεναν να φυσήξει για να σαλπάρουν για την Τροία, πήγαν στο μαντείο να ρωτήσουν. “Ρωτήστε το γαμπρό σας” τους απάντησε το μαντείο. Έκαναν θυσίες, ο βοριάς φύσηξε και τα πλοία σάλπαραν.

Η ομορφιά των Τουρκοβουνίων εντυπωσίασε το Γάλλο περιηγητή Guilletier. Γράφει, λοιπόν, ο Γκιγετιέ: “Ο Αγχεσμός είναι όρος δρυμώδες και μέσα σ’ αυτό ζουν πολλά άγρια ζώα και πουλιά. Για την πλούσια πανίδα τους έγιναν αντικείμενο λόγου στην Πόλη, με σκοπό να βγει απ’ την αφάνεια στην οποία το έριξαν οι αρχαίοι, απ’ τους οποίους αναφέρεται μόνο για το πέτρινο άγαλμα του Δία. Έγραψαν, λοιπόν, στο Σουλτάνο να πραγματοποιήσει το ετήσιο κυνήγι του στα Τουρκοβούνια”. Όπως μας λέει παρακάτω, εκείνη τη χρονιά ο Σουλτάνος είχε προγραμματίσει το ετήσιο κυνήγι του στην Όσσα.

Στα απομνημονεύματα των αγωνιστών του 1821 πολλές φορές αναφέρονται τα Τουρκοβούνια. Όταν ιδρύθηκε το Ελληνικό κράτος, οι εδώ ξένοι Δούκες, Κόμητες, Βαρώνοι κ.λ.π. που κατείχαν τα σκήπτρα, οργάνωναν κυνήγι αλεπούς για εκτόνωσή τους - κατά το πρότυπο που ισχύει και σήμερα στην Αγγλία. Κύριοι και κυρίες της τότε αριστοκρατίας, καβάλα στα άλογά τους, είχαν ως σημείο συγκέντρωσης το σημερινό Πολύγωνο κι από εκεί εξορμούσαν στα Τουρκοβούνια. Πόσο όμορφα ήταν τότε! Πόσο άχαρα είναι σήμερα!
Περισσότερες ιστορικές αναφορές και στοιχεία θα βρει ο αναγνώστης στο βιβλίο του Ευάγγελου Πέχα “ΤΟ ΓΑΛΑΤΣΙ” .

Ευάγγελος Πέχας